با این حساب جای شکرش باقیست که یکی دو گروه به نمایندگی از خانواده بزرگ موسیقی نواحی در بخش جنبی حضور داشتند.
یکی از این گروه‌ها گروه موسیقی لیان به سرپرستی محسن شریفیان بود که در سال‌های اخیر به شکلی کاملا حرفه‌ای توانسته در عرصه‌های داخلی و خارجی حضور موفقی داشته باشد. از نقاط تمایز این گروه به نسبت سایر اهالی موسیقی نواحی پرداختن به بحث پژوهش و تلاش برای ارائه آلبوم‌های متعدد موسیقی بوشهر است که می‌تواند الگوی مناسبی برای فعالان حوزه موسیقی نواحی ایران باشد.
با محسن شریفیان سرپرست گروه لیان گفت‌وگویی انجام داده‌ایم که می‌خوانید.
- در طول ماه‌های گذشته سه چهار بار به‌عنوان نماینده موسیقی ایران در کشورها مختلف حضور داشته‌اید. چگونه به این موقعیت دست یافته‌اید؟
من این موقعیت را در درجه اول موفقیت در جذب مخاطبان جهانی موسیقی نواحی ایران می‌دانم. البته گروه ما نسبت به سایر گروه‌های مورد نظر برای این‌گونه اجراها از امتیاز و تجربه‌های لازم برخوردار بود و به همین دلیل این افتخار را داشتیم تا بتوانیم در عرصه‌های جهانی حضور داشته باشیم.
- کنسرت بسیار موفقی در چین داشتید، علت این موفقیت را در چه چیزی می‌دانید؟
گروه ما تجربه اجرا در جام جهانی 2006 آلمان را داشت و از طرفی موسیقی پرتحرک جنوب ایران این امکان را به ما می‌داد تا در جو ورزشی المپیک پکن اجرای قابل‌قبولی داشته باشیم. در این بین توضیح ما در بین اجرای قطعات در برقراری ارتباط با آنها با توجه به مراودات تاریخی بوشهر و چین بسیار مؤثر بود. مثلا برای آنها جالب بود که از زمان‌های گذشته نام چین و ماچین در ترانه‌های منطقه بوشهر وجود دارد و یا اینکه اولین بار دریانورد بزرگ چینی «چنگ خه» در حدود شش قرن پیش به منطقه ما مسافرت کرده است.
- اخیرا نیز در دانشگاه‌های مسکو و همین طور در کشور قطر هم برنامه داشتید در مورد این برنامه‌ها هم توضیح بدهید؟
مهم‌ترین برنامه‌های گروه ما در مسکو اجرا در مؤسسه آسیا و آفریقا وابسته به دانشگاه دولتی مسکو و همین‌گونه ورک شاپ من با اجرای گروه لیان در دانشگاه موسیقی چایکوفسکی بود که این دانشگاه یکی از معتبر‌ترین دانشگاه‌های موسیقی در سطح جهان است که با استقبال خوبی روبه‌رو شد. در ماه گذشته نیز سه اجرا هم در آمفی تئاتر ملی قطر داشتیم.
- فکر نمی‌کنید حضور شما این تلقی را در کشورهای دیگر به‌وجود بیاورد که موسیقی ایرانی چیزی است که گروه لیان اجرا می‌کند؟
گروه لیان تنها یک نمونه از گروه‌های فعال موسیقی ایران است. من همیشه قبل از هر برنامه به این موضوع اشاره می‌کنم. مخاطب ما هم می‌داند که کشور بزرگ ایران دارای موسیقی بسیار متنوع و غنی‌ای است.
- نظرتان درباره اجرای گروه‌های موسیقی ایرانی در آن سوی مرزها و برخورد مخاطبان ایرانی و غیرایرانی چیست؟
به‌طور قطع این موضوع می‌تواند در جهانی شدن موسیقی و معرفی فرهنگ بزرگ ایران زمین نقش مهمی داشته باشد. البته این مهم به‌دلیل سیاست‌های فرهنگی حاکم کمتر مورد توجه مسئولان فرهنگی ما قرار گرفته است. در مورد استقبال مخاطبان از موسیقی ایرانی در خارج از کشور با توجه به عدم‌اطلاعات من از سایر گروه‌ها نمی‌توانم ارزیابی دقیقی از این موضوع داشته باشم. از طرفی برای این جمع بندی بررسی مولفه‌‌های مهمی چون شرایط تبلیغات ، محل و سالن‌های اجرا بسیار مهم است.
- عمده تلاشتان در ارائه آلبوم «سیراف» بر چه اساسی استوار است؟
معرفی موسیقی بوشهر و توانمندی‌های این نوع موسیقی در فرم‌های مختلف و در نتیجه جلب مخاطبان جدید. آلبوم‌های قبلی من اغلب با سازبندی سنتی مرسوم در بوشهر ارائه شده بود اما این بار تصمیم گرفتم تا با توجه به همکاری با آقای بابک شهرکی دست به تجربه تازه‌ای بزنم که تا حد زیادی مدیون ایشان هستم.
- آیا فکر می‌کنید با انتشار این آلبوم چیزی به رپرتوار موسیقی بوشهر افزوده شده است یا نه؟
یکی از مهم‌ترین مواردی که در کنار معرفی فرم‌های اصیل و ناشناخته موسیقی بوشهر دنبال می‌کنم افزودن رپرتوارهای جدید و ابتکاری به این نوع موسیقی است. این موضوع در این آلبوم بسیار مشهود است و دوست دارم این قضاوت را به‌عهده منتقدان و آگاهان این نوع موسیقی بگذارم.
- مؤلفه‌های اصلی موسیقی بوشهری چیست؟
بومی ملیتی بودن این نوع موسیقی و مردمی بودن آن. موسیقی بوشهر کاملا مردمی است. این موسیقی معرف تاریخ، فرهنگ، آداب و رسوم مردم منطقه است و ازسویی دیگر معرف آیین و ادبیات ملی و کهن ایرانی. چون این موسیقی شاعرانی چون مولوی، فردوسی، نظامی و خیام را نیز در خود دارد.
- اما به‌نظر می‌رسد در این موسیقی ریتم بیش از هر چیز دیگری نقش دارد؟
با نظر شما موافقم. ریتم قلب و به نوعی تمام وجود این نوع موسیقی است البته منظور من صرف سازهای کوبه‌ای و ریتم آنها نیست!
- بی شک در دنیای معاصر ریتم بیش از سایر بنیان‌های موسیقی مورد توجه است. از آنجا که موسیقی بوشهر به شکل خاصی با ریتم در ارتباط است، فکر می‌کنید موسیقی شما تا چه حد قابلیت جهانی شدن دارد؟
من در جواب این سؤال توجه شما را به یک آمار جالب جلب می‌کنم. موسیقی بوشهر این پتانسیل را داشته که تا‌کنون در ایالت‌های مختلف آمریکا، کانادا، استرالیا، آلمان، فرانسه، سوئیس، هلند، ایتالیا، یونان، کرواسی، روسیه، ترکیه، ترکمنستان، ارمنستان، سنگاپور، چین، کره، عمان، کویت، قطر، امارات، بحرین، عربستان و بسیاری از کشورها به دفعات اجرا داشته باشد. این آمار حاکی از قابلیت جهانی شدن این موسیقی است.
- ارزیابی‌تان از وضعیت موسیقی نواحی مختلف ایران چیست؟
آنچه که بیش از هر چیز در این حوزه مشهود است کم توجهی به این نوع موسیقی از جانب مسئولان ذیربط است. کافی است شما به لغو جشنواره‌های موسیقی نواحی که به همت استاد درویشی رونق گرفته بود توجه کنید و یا به سیاست فعلی جشنواره موسیقی فجر و یا حتی از همه اسفبار‌تر کارنامه خانه موسیقی را در حفظ و اشاعه موسیقی نواحی ایران بررسی کنید تا متوجه شوید که موسیقی نواحی ایران به‌عنوان مهم‌ترین میراث موسیقی تا چه اندازه مورد کم مهری قرار گرفته است. البته این انتقاد‌ها به این معنی نیست که فعالیت‌های هنرمندان موسیقی نواحی بی‌نقص است!
